SCHOKVAST

SCHOKVAST

Wat hebben oorlog en reclame met elkaar gemeen? Met Tonie Broekhuijsen.

Bedrijven, overheden, denktanks en instellingen bepalen wat we denken, wanneer we dat denken en hoe we denken. Deze wijsheid komt van Edward Bernays, een neef van Sigmund Freud en in feite de grondlegger van de reclame-industrie. Tonie Broekhuijsen verdiepte zich in Bernays en vertaalde zijn meesterwerk “Propaganda” in het Nederlands. Samen met Tonie kijken we naar de mechanismen die richting het volk werkzaam zijn om te sturen op grote bewegingen, zoals oorlog, maar ook consumptie.

Shownotes

Forget personalisation, it’s impossible and it doesn’t work

Tonie Broekhuijsen – Owner – The Social Newsroom – a One Man Media Company | LinkedIn

Propaganda, Edward Bernays | 9789461550620 | Boeken | bol.com

Edward Bernays – Wikipedia

Ricky Gervais: SuperNature (TV Special 2022) – IMDb

Whatever Happened to MONDAY:?

Monday: PwC Consulting’s new name creates controversy, cackles

BBC NEWS | UK | R.I.P. Monday

Citaten

Ik geloof dat er in de toekomst niet alleen een competitie tussen adverteerders van individuele producten of van bedrijfstakken zal bestaan, maar dat er daarnaast ook een competitie zal ontstaan binnen de propaganda zelf.

Moderne propaganda is een consistente, langdurige inspanning om evenementen te creëren of te vormen, om zo de relaties van het publiek met een onderneming, een idee of een groep te beïnvloeden. […] Werkelijk geen enkel belangrijk project wordt tegenwoordig uitgevoerd zonder die beïnvloeding, of het nu gaat om de bouw van een kathedraal, het doen van een gift aan een universiteit, of het het promoten van iets.

De groep kent in plaats van gedachten impulsen, gewoonten en emoties. Om tot een beslissing te komen, is de eerste impuls: kijken naar een vertrouwd leider. Dit is één van de meest stevig verankerde principes van massapsychologie.

Als je leiders kunt beïnvloeden, beïnvloed je automatisch de groep waar zij macht over uitoefenen. […] Omdat de mens van nature sociaal is, voelt hij zich een lid van de kudde, zelfs als hij alleen in zijn kamer achter gesloten gordijnen zit. Zijn geest behoudt de patronen die door de beïnvloeding van de groep in zijn hoofd zijn gestampt.

Een presidentskandidaat mag zichzelf kandidaat stellen ‘wegens de overweldigende publieke vraag,’ maar iedereen weet dat zijn naam is uitgekozen door een half dozijn mannen die in een hotelkamer rond een tafel zitten.

Menselijke verlangens zijn de stoom die het sociale leven voeden. Alleen door die verlangens te begrijpen kan de propagandist vat krijgen op de moderne maatschappij.

Bedrijven moeten van zich laten horen en hun bestaansreden zodanig aan het publiek uitleggen dat het dit begrijpt en accepteert. Het bedrijf moet als het ware zijn persoonlijkheid dramatiseren en zijn doelen op zodanige wijze interpreteren dat het in contact komt met de gemeenschap (of het land), waar het deel van uitmaakt.

De succesvolle zakenman aapt tegenwoordig de politicus na. Hij heeft de glitter en de onzin van het campagne voeren geadopteerd. Hij organiseert allerlei nevenattracties. Hij gaat naar de jaarlijkse diners met een handboek vol speeches, vlaggen, retorica, statig en pseudo-democratisch, gelardeerd met paternalisme. Af en toe deelt hij onderscheidingen uit aan werknemers, zoals de republiek uit vervlogen tijden zijn belangrijkste burgers beloonde.

Het publiek vraagt instinctief om een persoonlijkheid om een opvallend bedrijf of een onderneming te kunnen typeren. Er is een verhaal bekend van een bankier die een partner uit de firma had ontslagen omdat deze van zijn vrouw was gescheiden. ‘Maar wat,’ vroeg de partner, ‘heeft mijn privéleven te maken met bankieren?’ ‘Als je niet competent genoeg bent om naar je eigen vrouw om te kijken,’ was het antwoord, ‘dan zullen mensen ervan overtuigd zijn dat je ook niet op hun geld kunt passen.’

Een proefballonnetje oplaten is een methode waar weinig rechtvaardiging voor te vinden valt. Als een leider een echte leider is dan zal hij door het bekwame gebruik van propaganda in staat moeten zijn om het volk te leiden, in plaats van het te volgen met dit onhandige instrument van vallen en opstaan.

De onderwijzer wordt zelf matig tot slecht betaald als hij zichzelf beoordeelt naar de standaarden die algemeen worden geaccepteerd, kan hij niet anders dan een gevoel van minderwaardigheid ontwikkelen. In de ogen van zijn pupillen wordt hij voortdurend vergeleken met de succesvolle zakenman en de succesvolle leider in de buitenwereld. Op die manier wordt de onderwijzer gefrustreerd en onderdrukt in onze samenleving.

De leiders van maatschappelijke organisaties waren de eersten die bewust gebruik maakten van propaganda in de moderne zin van het woord. De grote vijand van elke poging om te veranderen is inertie. Inertie begrenst onze beschaving.

Related Podcasts
Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *